Quốc gia khởi nghiệp
Câu chuyện về nền
kinh tế thần kỳ của Israel
Tác phẩm Start–up Nation, Dan Senor & Saul Singer, Phát hành bởi Alphabooks.
Chào các bạn thân mến. Trước đây, khi nghe đến Israel thì hầu
như tôi chỉ hình dung ra là các cuộc chiến tranh, các vị thủ tướng phát biểu
trước truyền hình về tình hình chiến sự, do đó cũng chẳng hề để ý chút nào về đất
nước này. Nhưng cuốn sách, Quốc gia khởi
nghiệp - Câu chuyện về nền kinh tế thần kỳ của Israel đã đem đến một bức
tranh hoàn toàn khác. Tôi đã đọc liên tục từ đầu cho đến khi kết thúc. Quyết định
viết vài dòng dưới đây để chia sẻ 4 bài học rút ra từ những doanh nhân Do Thái
sau khi đọc cuốn sách này.
Bài học 1: Doanh nhân
trên chiến trường – Bản lĩnh quan trọng
hơn kỹ năng
Đứng trước sự vây hãm thù địch tôn giáo, nhà nước Do thái với
khoảng 8 triệu dân bị ‘thập diện mai phục’
bởi 350 triệu dân của các nước thế giới Ả
rập. Họ luôn phải đối mặt với những thử thách lớn bị tấn công về tất cả mọi phương
diện kinh tế, chính trị, quân sự ….. Họ sống trên một vùng đất khô cằn, hai phần
ba diện tích là hoang mạc, còn lại là đồi núi, sỏi đá và thiếu nước ngọt trầm
trọng. Các thanh niên Israel đều phải đi nghĩa vụ quân sự trước khi vào đại học
và đây là điều bắt buộc. Họ được rèn luyện
trong môi trường thực để sinh tồn: phải
truy tìm kẻ địch hoặc phải lấn trốn kẻ thù.
Do chính sách “quân
trong dân” của nhà nước Do thái và khoa học hóa vấn đề quân sự nên chính
quân đội trở thành môi trường cho các thanh niên Israel vừa không chỉ rèn luyện
bản lĩnh của người lính mà còn tiếp xúc
và học hỏi lĩnh vực công nghệ cao áp dụng trong lĩnh vực an ninh quốc
phòng. Vì vậy rất nhiều doanh nhân thành
công Do thái đều có phẩm chất của người lính, dũng cảm, gan dạ, nhanh nhẹn, sắc
bén, chịu đựng gian khổ và đặc biệt là quyết tâm chiến thắng.
Câu chuyện về Agassi một doanh nhân muốn thực hiện ý tưởng sản
xuất xe hơi điện nhằm giải quyết vấn đề phụ thuộc vào dầu hỏa. Anh đã tiếp xúc
với thủ tướng và nhờ thủ tướng Do thái – Peres vận động để các nhà công nghệ
phương Tây đổ vốn vào triển khai dự án. Họ gặp nhiều nhà sản xuất xe hơi và nhiều
người đã cho họ, bao gồm cả Agassi và Thủ
tướng Peres là hoang tưởng, tuy nhiên họ không bỏ cuộc. Họ thuyết phục Ghosn,
TGĐ của Renault – Nissan đầu tư vào chế tạo xe điện khi đó Ghosn cho rằng việc này chỉ khả thi với điều
kiện số lượng sản xuất tại Israel phải đạt ít nhất 50 nghìn chiếc/ năm. Không
chớp mắt, Peres cam kết với Ghosn con số 100 nghìn xe/ năm tại Israel.
Để thành công dự án này họ cần đủ ba yếu tố để thực hiện kế
hoạch: Một quốc gia, một công ty sản xuất xe hơi và tiền, nhưng để đạt được bất
cứ yếu tố nào trong đó Agassi cần phải có được hai tố còn lại trước. Đối với những
bài toán thực sự khó giải, nhưng Doanh nhân Do Thái với bản lĩnh kiên cương và
bất khuất họ sẽ tìm mọi cách để thực hiện ý tưởng. Do đã trải qua chuyện sinh tử,
nên lời từ chối chẳng có có ý nghĩa gì với họ. Họ có thể thiếu kỹ năng nhưng thừa
bản lĩnh.
Bài học 2: Văn Hóa
Sáng tạo – Tìm ra cái mới và làm đi
CEO kiêm chủ tịch Google, ông Eric Schmidt nói rằng Mỹ là điểm
đến cho các doanh nghiệp, nhưng “sau Mỹ, Israel là nơi tốt nhất”. CEO của
Microsoft, Steve Ballmer đã gọi Microsoft là một “doanh nghiệp Israel” vì số lượng
và vai trò trung tâm của đội ngũ nhân viên người Israel trong công ty này.
Intel xây dựng nhà máy tại Israel. Tỉ phú Mỹ Warren Buffett, người luôn nhạy cảm
với rủi ro, đã tự phá vỡ nguyên tắc không bao giờ mua các công ty nước ngoài
trong nhiều thập niên – bằng việc thâu tóm ISCAR Metalworking một doanh nghiệp
Israel với giá 4,5 tỷ usd.
Tại sao các công ty hàng đầu của Mỹ, nhiều tỷ phú Mỹ đánh
giá cao con người và đất nước Israel? Họ nhìn thấy tài nguyên của con người và
đất nước Israel. Không phải là rừng vàng biển bạc. Không phải là sự hòa bình
hay ổn định chính trị (ngược lại, rủi ro về chiến tranh cực cao). Không phải là
lịch sử hay truyền thống. Mà họ nhìn thấy sức mạnh sáng tạo vô biên của con người
Israel.
Sáng tạo là tìm ra những thứ mới và có lợi ích. Rất dễ để bắt
chiếc ai đó. Khi đã có người làm được thì sao chép là việc đơn giản. Nhưng nghĩ
ra một thứ mới và có nhiều lợi ích thì đó là một công việc không dễ dàng. Một
quốc gia phát triển không chỉ được đánh giá bằng chỉ tiêu tăng trưởng GDP mà
còn phải nhìn vào chất lượng của nguồn nhân lực, số lượng bằng sáng chế, phát
minh hay những trường đại học của quốc gia đó có được bao nhiêu bài báo nghiên
cứu khoa học.
Người Israel được nuôi dưỡng bởi văn hóa sáng tạo ngay từ
lúc còn nhỏ. Đầu tiên là sự tò mò. Họ luôn đặt câu hỏi cho các sự kiện, vấn đề
xung quanh. Một phẩm chất đầu tiên của người sáng tạo là sự tò mò, ham tìm hiểu,
khám phá những điều mới lạ. Họ không chấp nhận những định kiến. Ví dụ một người
lính trong quân đội của Israel có thể đặt câu hỏi với cấp trên của mình như
sau: “tại sao ông là sếp của tôi? Tại sao
tôi không phải là sếp của ông?” điều này nghe có vẻ rất buồn cười, lạ lẫm
trong quân đội ở các quốc gia khác, nơi đòi hỏi phải kỷ luật, tuân lệnh và phục
tùng.
Sáng tạo sinh ra từ
việc giải quyết vấn đề. Khi cuộc sống quá đầy đủ thì ít khi có vấn đề
hay bức xúc. Nhưng người Israel ngày từ ngày đầu lập quốc, họ đã phải thiếu thốn,
khó khăn đủ mọi mặt, bị chèn ép bởi các quốc gia lân cận. Nhưng ý chí của họ
không đầu hàng. Họ vẫn muốn ngẩng cao đầu và không chấp nhận số phận làm tù
binh. Chính vì vậy đã thôi thúc mọi người Israel phải luôn có ý thức : tiết kiệm,
cải tiển và đổi mới. Tiết kiệm là đạt được mục đích với nguồn lực ngày càng ít
hơn. Cải tiến là đạt được mục đích theo cách hiệu quả hơn. Còn đổi mới là áp dụng
nhanh và hiệu quả hơn các giải pháp sáng tạo vào thực tế để đem lại giá trị sớm.
Văn hóa sáng tạo có thể chấp nhận sai lầm khi anh đã làm hết
khả năng. Đối với người Israel, mở doanh nghiệp mà thất bại là chuyện chấp nhận
được nếu anh đã cố gắng hết khả năng. Họ xem thất bại là bài học, là một giai
đoạn trong quá trình thành công. Những ý tướng sáng tạo không phải lúc nào cũng
thành công hoặc được chấp nhận ngay từ đầu. Chính vì vậy, khuyến khích tranh luận,
thảo luận, mổ xẻ ý tưởng, phản biện để tìm ra cách tối ưu nhất là việc rất bình
thường trong các cuộc họp của người Israel. Nếu không chấp nhận được sự sai lầm,
nếu không chấp nhận được sự phản biện thì không thể có được lời giải tối ưu và
không thể nuôi dưỡng được văn hóa sáng tạo.
Văn hóa sáng tạo là văn hóa hành động. Người Israel không phải
nghĩ chỉ để nghĩ, mà nghĩ là để hành động và áp dụng. Khi có ý tưởng kinh doanh
thì họ sẽ thực hiện nó trong vòng 7 ngày. Tức là tốc độ áp dụng và triển khai
vào thực tế rất nhanh. Họ không phải là người kiên nhẫn hay trì hoãn. Họ muốn
thực tế kiểm nghiệm ý tưởng, giải pháp, cách thức trong thực tế như thế nào.
Chính việc càng nhanh trải nghiệm thì giúp họ càng sớm hoàn thiện giải pháp.
Hành động giúp sự sáng tạo của họ thực tiễn hơn Và câu nói câu nói thanh niên
Israel hay nói “nếu người khác làm được, tôi sẽ làm tốt hơn”.
Nguyễn Phú Trung
Nguyễn Phú Trung
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét